Beschrijving
In dit boek wordt ‘eten’ ruim opgevat; het gaat niet alleen over consumeren maar ook over bewerken en conserveren, produceren en de toekomstige wereldvoedselvoorziening. Aan elk van deze vier onderwerpen is een deel van het boek besteed; met telkens zes of zeven artikelen en een flink aantal bijbehorende leeractiviteiten. In elk deel krijgen de aspecten gezondheid en ook duurzame productie en eerlijke handel aandacht. Voorafgaande aan deze vier onderdelen is een proloog opgenomen, bestaande uit een artikel en een leeractiviteit. Hierin gaat het om twee verschillende visies die elk beschrijven op welke manier voedselproductie het beste kan plaatsvinden en hoe de voedselvoorziening voor onze (nog steeds groeiende) wereldbevolking gewaarborgd kan worden. Deze proloog heeft tot doel bij te dragen aan de meningsvorming over de consumptie van onze voeding (hoeveel en wat) en de productiewijze van ons voedsel met het oog op de toekomst.
Doel van het boek is om docenten in de natuurwetenschappen van vmbo tot en met vwo, alsmede studenten en docenten van lerarenopleidingen te voorzien van achtergrond- en nieuwe informatie op het gebied van ‘eten’ in de brede zin van het woord. Doel is ook om docenten een schat aan lesmateriaal in handen te geven waarmee zij in hun onderwijs direct aan de slag kunnen. Sommige leeractiviteiten beslaan één of enkele lessen, andere kosten meer tijd en/of hebben meer de vorm van een project. Er zijn ook leeractiviteiten die zich uitstekend voor een praktische opdracht lenen. Kortom, elke docent kan in dit boek veel vinden wat hem of haar van pas komt!
inhoudsopgave:
Proloog
Artikel 1 De tovenaar en de profeet
Twee uiteenlopende visies op een leefbare toekomst op onze planeet
Jan de Gruijter
Leeractiviteit 1 Een debat tussen de tovenaar en de profeet
Deel 1 Consumeren
Artikel 1 Goed eten met de hulp van het Voedingscentrum
Corné van Dooren, Annette Stafleu, Wieke van der Vossen-Wijmenga
Artikel 2 Consumentenbelangen
De rol van foodwatch, de voedselwaakhond
Nicole van Gemert
Artikel 3 Een ‘woud’ van keurmerken
Leeswijzer voor de keuze van meer duurzame voedingsproducten
Marieke Coebergh van den Braak
Artikel 4 Voeding en Gezondheid
Iris de Vries en Ilona Zuurmond
Artikel 5 Eetgedrag en overgewicht
Kees de Graaf
Artikel 6 Food for thought
Hoe voeding, het darmmicrobioom en de hersenen elkaar beïnvloeden
Jeanette Mostert, Mirjam Bloemendaal, Sarita Dam, Clara Belzer
Artikel 7 De Achilleshiel van Allergie
Harry Wichers en Nicolette de Jong
Leeractiviteit 1 Eten wat de pot schaft…
Leeractiviteit 2 Een eenvoudige doch voedzame maaltijd
Leeractiviteit 3 Diëten, zin of onzin?
Leeractiviteit 4 Eetbare plantendelen
Leeractiviteit 5 Pinda’s, energierijke en gezonde vetten
Leeractiviteit 6 Honing en woning
Leeractiviteit 7.1 Een ei hoort erbij
Leeractiviteit 7.2 Een ei hoort erbij
Leeractiviteit 8 Eiwitonderzoek
Leeractiviteit 9 Vruchten- en groentesappen
Leeractiviteit 10 Koolhydraten in Moedermelk
Leeractiviteit 11 Leren onderzoeken: Cola and teeth / Gastronomy
Deel 2 Bewerken en conserveren
Artikel 1 Kwaliteit van voedsel: over het nut van bewerken
Tiny van Boekel
Artikel 2 The Good, the Bad and the Ugly
De betekenis van verschillende micro-organismen bij de voedselbereiding
Marcel Zwietering en Eddy Smid
Artikel 3 Fermentatie
Biotechnologie avant la lettre
Marijke Domis-Hoos
Artikel 4 Van cacaoboon tot chocolade
Duurzaam, eerlijk en gezond?
Martha Hoebens
Artikel 5 De zwakte van zout, de kracht van kruiden
Joke van der Aalsvoort
Artikel 6 Waarom voedsel veiliger is dan ooit!
Hoe Europese wet- en regelgeving bijdraagt aan veilige en gezonde voeding
Alie de Boer
Leeractiviteit 1 Voedingsmiddelen
Leeractiviteit 2 Van cacaoboon tot chocolade
Leeractiviteit 3 Fermentatie
Leeractiviteit 4 Kruidenthee, kruidenolie en kruidentinctuur
Leeractiviteit 5 De frisdrankfabriek
Leeractiviteit 6 No go for to go: Verpakkingsmateriaal als milieuprobleem
Leeractiviteit 7 Azijn en de Warenwet
Leeractiviteit 8 Krabsalade
Leeractiviteit 9 Aantoonbaar in het voedsel
Leeractiviteit 10 Leren onderzoeken: Fermentation
Deel 3 Produceren
Artikel 1 Van jager-verzamelaar tot hightech boer
De ontwikkeling van de landbouw
Marijke Domis-Hoos
Artikel 2 De noodzaak van een nieuwe landbouwbenadering
Hannah Van Zanten, Martin van Ittersum en Imke de Boer
Artikel 3 Smart farming in Nederland
Op weg naar een nieuwe manier van voedselvoorziening
Guido Linssen
Artikel 4 Plantenveredeling
Vroeger, nu en in de toekomst
Marijke Domis-Hoos
Artikel 5 De aardappel
Het vierde voedselgewas op de wereld
Marijke Domis-Hoos
Artikel 6 Een schooltuin: onuitputtelijke bron voor ervaringsgericht leren
Over gezond en duurzaam voedsel
Annerie Rutenfrans
Artikel 7 Duurzame innovatieve teelttechniek op school
Ida Hendricks
Leeractiviteit 1 Planten, onze prima(ire) voedselproducenten
Leeractiviteit 2 De pieper
Leeractiviteit 3 Betere gewassen: meer opbrengst, beter aangepast
Leeractiviteit 4 Op goede gronden
Leeractiviteit 5 Urine: stoffen in de kringloop
Leeractiviteit 6 Dierenwelzijn: varkens en kippen
Deel 4 Voedsel in de toekomst
Artikel 1 De wereldvoedselvoorziening
Goede, gezonde voeding toegankelijk voor iedereen ook in de 21e eeuw
Rudy Rabbinge en Prem Bindraba
Artikel 2 Voedselbossen bieden de landbouw toekomst
Wouter van Eck
Artikel 3 Duurzamer eten
Lucas Reijnders
Artikel 4 Van een lineaire naar een circulaire landbouw in Nederland
Van guano naar struviet
Sander de Vries
Artikel 5 Alternatieven voor de vleesconsumptie
Een zoektocht naar eiwitrijk voedsel
Marijke Domis-Hoos
Artikel 6 3D-geprint voedsel
Kjeld van Bommel
Artikel 7 Goed eten in de toekomst
Loethe Olthuis
Leeractiviteit 1 Insecten op je bord
Leeractiviteit 2 Een burger van eendenkroos
Leeractiviteit 3 Tuinieren in de ruimte
Over de redacteurs
Auteurs
Bronnen van de illustraties
Register